Claartje Kruijff is dit jaar Theoloog des Vaderlands. Hier staan links naar mijn bijdragen aan haar veelkleurige schrijverscollectief, dat op zoek is naar Heilige Ruimte door thema’s uit het Onze Vader te verkennen en toe te passen op de vragen van deze tijd.

‘In het reine komen met het kwaad begint met kijken in je eigen ziel’

Arjan: “In het Hebreeuws heet de duivel trouwens Satan, die naam betekent: beschuldiger, tegenspreker. Neezegger, denk ik wel eens. Dat klopt toch?”
Lody: “Ja. De Satan is geschapen als medespeler in de vrije wilsdialoog tussen G’d en de mens.”
Arjan: “Dat vind ik een wijze metafoor, want we zeggen zo vaak ‘nee’ tegen wat er is. Ik ook hoor. Goed leven heeft voor mij te maken met leren ‘ja’ zeggen, zelfs tegen de lastige kanten van het leven. Met leren zien dat je van het leven bent, in plaats van dat je een leven hebt. Met loskomen van de illusie dat jij alleen maar een ik bent, een individu… Ja, ik zit te zoeken naar woorden.”
Lody: “Het klinkt heel joods.”
Arjan: “Dank je, denk ik… Klinkt wat ik zeg joods of dat ik naar woorden zoek?”
Lody: “Allebei.”

Lees hier het hele tweegesprek met rabbijn Lody van de Kamp op nieuwwij.nl

‘Uw wil geschiede gaat over het concrete leven’

Een denktank rond Claartje Kruijff, Theoloog des Vaderlands, bespreekt in Trouw het Onze Vader. Elke dinsdag gaan twee deelnemers met elkaar in gesprek over een tekstregel uit het gebed. Op 22 mei belichtten de protestantse theoloog Inger van Nes (32) en haar katholieke collega Arjan Broers (48) de vierde regel: Uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel. Lees hier de tekst.

‘Het koninkrijk van God is geen wereld waarin alles licht is’

Klik hier voor het gesprek met Inger van Nes over het Koninkrijk, verschenen in Trouw op 17 mei, opgetekend door Maaike van Houten.

Over de wil van God/Allah en die van ons

met Enis Odaci

Arjan: ‘Zeg, komen wij wel uit verschillende tradities?’
Enis: ‘Dat valt inderdaad op. Onze taal, symbolen en dogma’s zijn anders, maar ik herken jouw invulling. We komen elkaar niet tegen als vertegenwoordigers van onze religies, maar als vaders en collega’s.’
Arjan: ‘Maar de scherpslijpers in het identiteitsdebat willen altijd eigenheid, onderscheid, verschil! Ze praten over identiteit alsof zij het bezitten – in plaats van ervan te zijn. Wij zijn vast watjes in zulke ogen. Nou, dank je, watje!’
Enis: ‘Zal ik nu Elhamdulillah zeggen?’
Arjan: ‘Zeg ik amen.’

Lees hier het hele tweegesprek met Enis Odaci op nieuwwij.nl, 29 april 2018

Waar ben je van? Over het Koninkrijk

Het individualisme van onze tijd is al even overspannen als het identiteitsdebat. Misschien wel omdat we zicht missen op het grote plaatje, dat Jezus “het Rijk Gods” noemde en dat Bas Heijne formuleert als “Wat zijn wij van elkaar?”

Fragment uit Waar ben je van? Verschenen op nieuwwij.nl op 9 april 2018.

De plaats waar je staat is heilige grond

‘Het heilige heeft het moeilijk in ons bijna perfecte polderland, omdat we zo ongelofelijk goed zijn geworden in het aanwijzen, analyseren en oplossen van problemen. Daardoor zijn we weliswaar rijker, ouder, comfortabeler dan ooit in de geschiedenis, maar de ellende is dat het heilige zich vaak toont op kwetsbare momenten. En als je niet geoefend bent, lijken die momenten op problemen die moeten worden opgelost.’

Fragment uit De plaats waar je staat is heilige grond op nieuwwij.nl, 14 maart 2018.