Preken zijn bedoeld om uit te spreken en te beluisteren. Op deze pagina staan preken die je terug kunt horen. Ze zijn vrijwel allemaal uitgesproken in de Dominicus in Amsterdam.
Jezus’ morele ambitie
Lezing: Lucas 6, 27-38 en fragment uit Morele Ambitie van Rutger Bregman
Jezus is vaak in debat met Farizeeën, die in aanzien staan bij de mensen, maar volgens Jezus bullshit-jobs hebben. Je bouwt geen samenleving op met mensen die zelf hoog willen stijgen en ondertussen anderen de maat nemen. Jezus pleit voor een andere manier van kijken naar ons samenleven, een waarin de maat die wij anderen nemen ook altijd voor onszelf geldt. Hij belooft ons daar overvloed mee, maar anders dan wij die meestal zien. Over morele ambitie gesproken.
Vriendendienst – Pinksteren 2024
In deze viering van Pinksteren maakten we ruimte voor het zegenen van vriendschappen, een vorm van liefde die voor veel mensen van essentieel belang is in hun leven. Na de viering gingen enkele tientallen mensen begeesterd wandelend op weg naar de kleine boerderijkerk van de Doopsgezinde gemeente van Den Ilp en Landsmeer.
Een klein groots verhaal om het onze heen – Paaswake 2024
Wij mensen vertellen verhalen. Telkens weer, telkens opnieuw. Zelf krijg ik van jongs af aan nogal eens de opmerking ‘dat ik dat al eens had verteld’. Vaak klopt het. Daarom ben ik ook in een kerk gaan werken, want hier mag dat. Hier proeven we telkens weer van verhalen die we al kennen – en ontdekken er onszelf in, steeds opnieuw, en steeds weer iets anders.
Valentijnsdag op Aswoensdag
Het is Aswoensdag én Valentijnsdag. De liefde wordt gevierd op de dag dat ons ingewreven wordt dat we sterfelijk zijn. Het lijkt een tegenstelling, maar dat is het niet. Het wezenlijke is dat wij worden liefgehad, schrijft Johannes in zijn brief. Dat geeft kracht om te leven, ten einde toe, en om te zingen voor we (uit)sterven.
Gelezen: Judith Herzberg over het Hooglied, 1 Johannes 4, 7-16
Triomf van de afgoderij
28 januari 2024
Je hoeft niet in God te geloven om te zien hoe belangrijk het is om Gods plek open te laten. Want anders maak je afgoden, het kan niet anders.
Onze moderne samenleving grossiert erin: de afgoden van efficiency, winst, het systeem, de controle op papier. Het staat haaks op de levenshouding die Jezus propageert: een diepe eerbied voor de wet en een helder antwoord op de vraag: wie dien je?
De waarheid zal je ontspannen
21 januari 2024. Dominicanenklooster Huissen
Waarheid wordt ontvangen zoals de ontvanger is. Dus is het van het grootste belang dat jij weet wie je bent en hoe jij je opent voor het leven. Dat je gaat zien hoe je kijkt. Dat heet ook wel bewustwording.
Dat lijkt een heel modern idee. Maar 750 jaar geleden schreef Thomas dus al: er is waarheid en je kunt die meer en meer leren kennen. Je kunt je ertoe verhouden, je laten gezeggen, erover in gesprek gaan, het delen, erin groeien.
Incarnatie – het wordt tijd
10 december 2023
Dat God en onze lichamelijke werkelijkheid innig met elkaar verbonden zijn – het blijft een zalig en ongelofelijk gegeven uit onze traditie. Het is een mooi idee, maar is het ook van vlees en bloed? Waarom zijn we na twee millennia incarnatie nog vaak hoofden op pootjes?
Gelezen: Jesaja 40, 1, 3-8 en Meister Eckhart, begin van Preek 5.
Een, twee, drie, in Godsnaam
1 oktober 2023
Waar reclamemakers en influencers de stralende kant van de werkelijkheid benadrukken, op het irritante af, zo spreken mystici en andere zoekers naar het Geheim vrijwel altijd over duisternis, leegte, afgrond, woestijn. Inderdaad, soms ook op het irritante af. Maar stel nou dat het waar is, dat we het duister niet kunnen ontlopen en dat God in het verborgene is? En dat wij kunnen leren zien in het donker?
Gelezen: Mattheüs 6: 14-23 en een fragment uit Faith, Hope and Carnage van Nick Cave en Sean O’Hagan.
Een Hollands Requiem
20 augustus 2023, Keizersgrachtkerk Amsterdam
‘Rotzomer’, zo heetten de zomervieringen in de Keizersgrachtkerk, vanwege het ‘Hollands Requiem’ van de inmiddels overleden Jan Rot, zijn ‘hertaling’ van het Deutsche Requiem van Brahms.
Een preek die klaagt over de platheid van Nederland (en van Jan Rot) en van de noodzaak om samen onze vleugels uit te slaan, ook al begrijpen we het niet helemaal.
Gelezen: De krullevaar uit Pluk van de Petteflet (Annie MG Schmidt) en het verhaal van de doortocht, Exodus 14.
Het hart eener deerne
11 juni 2023
Het hart eener deerne is een lied van Drs P dat een meisje bezingt dat naar de grote stad komt om er te werken, maar eindigt als lichtekooi, terwijl heur hart toch vol deernis blijft.
Een mooi lied om te horen in een kerk die stad in een rosse buurt, waar al eeuwen vrouwen terechtkomen. Een kerk bovendien, waarvan de centrale persoon, Jezus van Nazareth, niet alleen graag met hoeren aan tafel ging, maar er zelfs van afstamde. Een onderzoek.
Judas-monoloog
7 mei 2023
Op vier zondagen in april en mei 2023 maakten pastores Eva Martens en Arjan Broers en theatermakers Esther van Steenis, Alexandra Broeder, Astrid van Eck, Alexandra Greidanus, Puck van Dijk en Patrick Nederkoorn een bijzondere serie in de Dominicus Amsterdam.
In plaats van de preek klonk een monoloog van een Bijbels personage dat niet vaak aan het woord komt: koningin Wasti, de vrouw van Noach, Maria Magdalena en Judas Iskariot.
Alle vieringen zijn terug te zien en te beluisteren via www.dominicusamsterdam.nl/luister. Hier is de opname te horen van Patrick Nederkoorn die Judas stem geeft. (Het achtergrondgeluid zijn veegwagentjes die ook op zondagmorgen door de binnenstad razen).
Tot leven geroepen
8 april 2023
‘Dit is de nacht waarin alles begint. Opnieuw begint.
Hier zijn we, in deze wonderlijke ruimte van de Dominicus, waar we vanavond en elke zondag donker en licht maken, waar we zwijgen en zingen en verhalen vertellen van altijd. Alsof we samen tussen waken en slapen zijn, dichtbij de plek waar droombeelden ontstaan en worden verstaan.
Hier ben je gekomen om te horen dat er meer nodig is dan moed om chaos en slavernij en gemis aan te zien. Want we moeten aangezegd krijgen dat er toekomst is. Dat je veranderd zult worden. Dat iets, iemand je tegemoet komt.
Vandaag doe ik dat, dat aanzeggen. Misschien omdat ik het zelf zo nodig heb.’
Liever lezen? Dat kan hier.
Jezus Christus, toch verlosser
12 februari 2023
“Misschien heeft dit met verlossing te maken. Dat we helpende stemmen worden. Dat we zo leren te vertrouwen op genade en barmhartigheid dat we loskomen van de keten van geweld. Dat we vrij worden van cynisme, tot in de dood – en zelfs daar voorbij.
En misschien is het verlossing dat jij en ik, dat wij helemaal vrij zijn om met God mee te doen, precies zoals we zijn.
Ik red het niet, ik vind dit zo groot, zo ongelofelijk.
Nog één verhaaltje dan. Om te beginnen.”
Lees hier of luister hieronder. De viering terugkijken kan ook.
Over bidden en psychische nood
18 december 2022
“Ja, deze tijd zorgt voor angst, stress en onzekerheid, zeker bij jonge mensen. En ik geloof dat je daar ziek van kunt worden, als je er niet mee om leert gaan of als je er alleen voor staat. In onze samenleving kijken we hier vooral psychologisch en medisch naar. We zijn zo geseculariseerd, dat het spirituele perspectief buiten beeld raakt, of alleen iets voor je privéleven is. En dus zien we ook ziekten waar misschien levensvragen aan het werk zijn.
Zelf vind ik dat infantiel. Dat we vergeten dat we een geestelijke weg gaan. Dat we mensen die door een donkere tijd gaan een label geven en een behandelplan, in plaats van een uitgestoken hand en de wijsheid van mensen die hen voorgingen.”
Leer doodgaan voor je dood gaat
6 november 2022
De moderne cultuur zegt graag stoer: losing is not an option, en verheerlijkt op allerlei manieren de winner, who takes it all. Maar als je een beetje oplet, dan zie je hoe onzinnig en ongezond dat is.
Het is wijs om te leren verliezen. Het is wijs om te leren loslaten, treuren, toevertrouwen, leegte ervaren. Om loser te durven zijn. Op den duur, zo merken velen als ze ouder worden, op den duur wordt dat minder dramatisch en verontrustend. Je verzet je er minder tegen, omdat het erbij hoort, blijkbaar. Omdat het vaak toch het einde niet blijkt te zijn. Omdat er toch weer nieuwe adem komt.
En: omdat we er iets of Iemand in ontmoeten die groter is dan wij – en ook zo ongelofelijk nabij, zoals lucht in onze longen.
Ik ben aan het radicaliseren
4 september 2022
Ik ben aan het radicaliseren. Het lijkt alsof deze zomer het drama dat zich lang heeft opgebouwd is begonnen zich te ontvouwen. (…) Onze manier van leven is niet houdbaar. Dat horen we al jaren, maar nu lijkt de wal echt het schip te gaan keren. We gedragen ons als verwende adolescenten die maar aan de borsten van moeder aarde blijven zuigen, terwijl zij leeg en uitgeput raakt en wij volwassen zouden moeten worden.
Als we niet anders gaan leven, is het einde nabij.”
Beluister hieronder of lees hier de hele tekst.
Zien wij het goed?
25 december 2021, tweede coronakerstmis
Ergens afgelopen jaar kwam ik op straat een vrouw tegen met haar kind. Haar naam is iets met een A, ik kende haar van haar columns in de krant. Haar man ken ik ook, zijn naam is iets met een O, hij zorgde soms voor onze kinderen toen ze klein waren, op de buitenschoolse opvang. Hij werkte daar als enige man, ze waren dol op hem.
De vrouw duwde haar kind in een wagentje. Of wagentje, zeg maar een flinke zware rolstoel. Daarin lag haar kindje, nou ja: een flinke jongen van een jaar of zeventien. Ik keek even naar hem en zag een groot hoofd, een gek gebit, een kromme rug, een open blik. De naam van dit kind was iets met een J.
Ik voelde me verlegen toen ik in de rolstoel keek en een praatje had met zijn moeder. De laatste tijd, op weg naar dit feest van Kerstmis, moest ik vaak aan hem denken. Ik vroeg me eerst af waarom, maar nu ben ik erachter. Volgens mij heeft hij, J, alles met Kerstmis te maken, ook al is hij niet vandaag geboren, maar een paar weken geleden dood gegaan.
NB: Deze preek is verteld, niet voorgelezen. De geschreven tekst wijkt dus wat af van wat is uitgesproken.
Elkaar tevoorschijn kijken
17 oktober 2021
Wat me zo frappeert aan onze tijd is dat er nog nooit in de geschiedenis een periode is geweest waarin mensen zo rijk en zo vrij, zo veilig en zo gezond konden leven. En tegelijk is er zo veel angst voor het leven, voor het eigen lichaam en de eigen emoties, voor de ander, de vreemde, en voor de natuur zelf als de plaats waarin ons bestaan vorm krijgt.
Alsof we niet helemaal van de aarde en niet helemaal van de hemel willen zijn.
Dat is gek.
Dat is zonde.
Het genie van de Joodse en de christelijke cultuur waar wij hier van blijven proeven is in de kern inclusiviteit. De durf om te geloven dat we helemaal van de hemel en helemaal van de aarde zijn, van stof en adem, van altijd en van nu. De durf om te geloven dat er al iets goeds aan de gang is, en dat je daar aan mee kunt doen. Dat het niet van jou afhangt. Dat je er niet alleen voor staat.
Dat God, hoe je haar of hem wilt noemen, zo omvattend en zo liefdevol is dat alles er inpast. Ook ons niet weten, ons geklungel en falen, onze frustraties en verwondingen. Zelfs onze dood.
Wij, aanstaande vluchtelingen
6 december 2020
Wat als wij aanstaande vluchtelingen zijn, in deze tijd van verandering? Zijn we wel toegerust om op reis te gaan in deze wereld, die we zelf hebben onttoverd?
Thuis zijn en de duivel
29 september 2019
“Dat is wat je misschien herkende, toen ik het had over de boze stem in en om mij. En misschien herken je het in de geschiedenis van broeder Rufinus. Er is een stem, binnen of buiten jou, die tegenspreekt, beschuldigt, zwart maakt… En soms moet je zeggen: nee. Ik neem deze stem niet serieus. Ik geef deze stem geen gezag over mij.
Of, in de woorden van de heilige Franciscus: ‘Doe je bek open, dan kak ik erin’.”
Wij als 12-jarigen in de tempel
19 mei 2019
‘Ik wil alleen maar zeggen dat het leven blijkbaar zo in elkaar zit dat we onze onschuld, onze onverwondheid moeten kwijtraken. En dat onze traditie geen sluitende uitleg geeft waarom dat zo is.’
Het heilige lijkt op een probleem
20 januari 2019
‘Wij zijn zo adembenemend goed geworden in het aanwijzen, analyseren en oplossen van problemen, dat het heilige in de verdrukking komt. Zij of Hij, wat maakt het uit, toont zich immers vaak als we geraakt zijn of verwonderd, of als we onmacht of overmacht ervaren.
Op momenten dus die op problemen lijken.’
Pasen op 1 april
1 april 2018
‘Vandaag is het Pasen. Mag ik voor het eerst preken op het feest van ons geloof – en dan is het 1 april!
Heb ik weer.
1 april. De dag waarop je niets moet geloven.
Je veter is los! Je gulp staat open!
De Heer is waarlijk opgestaan!’
