En weer klinkt de roep om moreel leiderschap van premier Mark Rutte, nu over het vluchtelingenvraagstuk. Maar als dat verlangen zo breed gedeeld is, dan weten we ook al wat hij zou moeten zeggen: ‘Het leven is hard, mijn verwende volk, en wij kunnen veel meer dan we denken’.
Het is jammer dat Mark Rutte weigert de rol te spelen waar soms toch behoefte aan is. Onze minister-president is een doener, een verbinder, een regelaar. Altijd vol lof over ons prachtige land, maar hij schetst ons zo zelden een vergezicht voorbij zijn ‘We moeten sterker uit de crisis komen’.
Toch hebben we het af en toe nodig, zo’n vergezicht. Waarom? Om mensen op hun plek te zetten én om ze hun plek te laten zien in het grotere plaatje. Het vluchtelingenvraagstuk biedt ons namelijk de kans om te groeien als samenleving (en ja, meneer Rutte, dus ook als economie).
Mensen op hun plek zetten, dat is nodig, gezien de scheldende reaguurders en gewelddadige protesteerders. Want het leven is mooi, maar hard en vaak oneerlijk. Dat weten mensen al de hele geschiedenis en in bijna alle delen van de wereld.
Het leven is hard. Iedereen weet dat, behalve misschien de mensen die opgegroeid zijn in Nederland. Maar dat je woont in een van de veiligste en best georganiseerde landen ooit, geeft je geen vrijbrief om als een boze puber verongelijkt, onbeschoft of grof tekeer te gaan, als het leven eens anders loopt dan het ‘zou moeten’.
Daarnaast moeten mensen weten wat hun plek is in het grotere plaatje. Dat grotere plaatje heeft een economisch perspectief: bij de globalisering hoort ook migratie, wen er maar aan. Het heeft een politiek perspectief: als wij miljoenen gevluchte Syriërs (of anderen) jaren laten stikken, dan komen ze in beweging, vroeg of laat.
Het heeft ook een historisch perspectief: wist u dat de bloei van Nederland in de gouden eeuw begon met de instroom van goed opgeleide en ondernemende Hugenoten uit Frankrijk en Sefardische joden uit Portugal en Spanje? Wist u dat vrijwel elke ‘Nederlander’ voorouders heeft die, om wat voor reden dan ook, hierheen migreerde?
Het grotere plaatje heeft ook een spiritueel perspectief: de kwaliteit van ons als personen en van ons als samenleving hangt uiteindelijk af van het vermogen om mensen de ruimte te geven, om diversiteit te gebruiken en om samen klappen op te vangen. Klappen die doorgaans vooral de kwetsbaren treffen.
De vluchtelingencrisis biedt ons als Nederlandse samenleving de kans om voorbij de bozige en verongelijkte toon te groeien die sinds eind jaren negentig al meer dan genoeg aandacht heeft gekregen. Dat betekent: onrust bij de bevolking serieus nemen, maar zonder domheid of geweld onweersproken te laten. Geestelijke puberteit moet begrensd worden.
Dat geldt overigens ook voor de geestelijke puberteit van mensen die enkel klagen dat politici moreel leiderschap moeten tonen, zonder zelf werk te maken van hun burgerschap in deze spannende tijden. Want het leven is mooi én het is hard, en niemand heeft recht op geluk. Je mag van geluk spreken dat je er bent, en dat is: nooit op jezelf.
Als wij elkaar dat vertellen, dan kunnen we veel meer dan we denken.
Foto’s en video: Stelios Karabetsos.
Stan Gipman
17 oktober 2015 — 12:11
Met bovenstaande analyse over de vluchtelingen ben ik het eens.
Nederland was en is al een smeltkroes van culturen.
Ik denk hierbij aan ‘vreemdelingen’ die ons land mede opgestuwd hebben in de vaart der volkeren: Spinoza, Schillebeeckx en Harry Mulisch om er maar enkelen te noemen.
Ik hoop dat humaniteit, redelijkheid, medemenselijkheid en tolerantie de komende tijd weer de boventoon gaan voeren.
In het belang van mijn kleinkinderen met Duitse roots.